Sprawdzamy jakie grzyby psylocybinowye potocznie zwane halucynogennymi można znaleźć w Polsce i gdzie ich najlepiej szukać.
Do roku 2020 opisano około 148 tysięcy różnych odmian grzybów. Z całą pewnością można stwierdzić, że rzeczywista ich liczba jest jednak dużo wyższa. Każdego roku opisuje się bowiem około 2 tysięcy nowych gatunków a około 90% grzybów nadal pozostaje nieznanych.
Klimat umiarkowany jaki panuje w Polsce sprzyja powstawaniu i rozwojowi wielu gatunków grzybów również grzybów halucynogennych.
Grzyby halucynogenne w Polsce - występowanie
Czy w Polsce rosną grzyby halucynogenne? Grzyby halucynogenne w Polsce występują w wielu regionach naszego kraju, a ich zidentyfikowanie wymaga szczegółowej wiedzy mykologicznej. Zróżnicowane warunki atmosferyczne i przyrodnicze jakie panują w Polsce sprzyjają obecności i rozwojowi grzybów o właściwościach halucynogennych.
Najczęściej grzyby psylocybinowe pojawiają się w miejscach wilgotnych, w okresie jesiennym. Zazwyczaj można je znaleźć rosnące w grupie liczącej od kilku do nawet kilkuset owocników. Grzyby halucynogenne, takie jak np. łysiczka lancetowata zwykle występują na resztkach organicznych górskich terenów otwartych, takich jak pastwiska, pola czy obrzeża łąk i lasów.
Dla osób zainteresowanych eksploracją grzybów psylocybinowych kluczowym jest nie tylko znajomość miejsca ich występowania czy umiejętne rozpoznanie, ale także zdobycie wiedzy na temat właściwego przygotowania i bezpiecznych obserwacji, uwzględniając przy tym potencjalne ryzyko dla zdrowia psychicznego i fizycznego.
Ostatecznie, polskie grzyby halucynogenne to nie tylko biologiczne ciekawostki, które możesz spotkać na swojej drodze ale również wyzwanie dla społeczeństwa - grzyby psylocybinowe są bowiem coraz częściej badane w kontekście leczenia zaburzeń psychicznych.
Jakie gatunki grzybów psylocybinowych rosną w Polsce?
W Polsce obecność grzybów mających właściwości halucynogenne poprzez zawartą w ich owocnikach psylocybinę obejmuje kilka gatunków.
Łysiczka lancetowata (Psilocybe Semilanceata)
Jednym z najpopularniejszych grzybów psylocybinowych jest Psilocybe semilanceata czyli Łysiczka lancetowata. Ten rodzimy gatunek jest często spotykany na różnych obszarach Polski, zwłaszcza na terenach trawiastych, łąkach, pastwiskach czy wrzosowiskach.
Łysiczke Lancetowatą charakteryzuje niewielki kapelusz od 0,5 do 2,5 cm o barwie od oliwkowej do brązowej w zależności od wieku grzyba. Niekiedy na wilgotnym i śliskim kapeluszu można zauważyć ciemniejsze plamy. Kształt kapelusza Psilocybe semilanceata jest tępostoszkowaty, który przechodzi w dzwonkowaty wraz z rozwojem grzyba. Trzon łysiczki jest cienki (ok 0,5mm do 2mm) ale potrafi osiągnąć długość nawet do 15 cm. Jego kolor zwykle jest jaśniejszy niż sam kapelusz.
Łysiczkę cechują dość szerokie, wąsko przyrośnięte do trzonu grzyba ciemne blaszki (od oliwkowobrązowych, przez fioletowe aż po czarnobrązowych). Cechą charakterystyczną dla tego gatunku jest to, że podczaj zbioru pozostawia ona na dłoniach kolor niebieski, który jest oznaką obecności znajdującej się w niej psylocybiny.
Łysiczka czarnobrązowa (Deconica Montana)
Drugim grzybem występującym w Polsce o działaniu psychodelicznym jest Deconica montana zwana łysiczka czarnobrązowa - drugi najczęściej występujący grzyb z gatunków łysiczek. Grzyb ten charakteryzuje się swym niewielkim rozmiarem. Kapelusz Łysiczki czarnobrązowej osiąga wielkość od 0,7 do 2 cm średnicy a jej trzon rośnie na wysokość od 1 do 3 cm i ma nieco cylindryczny kształt. U młodych owocników jest on twardy a wraz z rozwojem grzyba staje się bardziej miękki i pusty w środku.
Blaszki łysiczki czarnobrązowej są gęsto rozmieszczone, przyrośnięte i dość szerokie w kolorze od ciemnobrązowych (u młodych okazów) do średniobrązowych (u okazów dojrzałych). Gatunek ten charakteryzuje się występowaniem międzyblaszek.
Łysiczkę Czarnobrązową można spotkać na pastwiskach, łąkach, torfowiskach i lasach, wśród mchów czy wrzosowiskach w miesiącach od kwietnia do pażdziernika.
Łysiczka Czeska (Psilocybe Bohemica)
Kolejnym grzybem psylocybinowym mogącym wywoływać halucynacje i zaburzenia percepcji jest Psilocybe bohemica potocznie Łysiczka Czeska. Jest rzadziej spotykana w Polsce niż jej kuzynka Łysiczka Lancetowata. Owocniki tej odmiany rosną zarówno pojedynczo jak i w grupach. Bohemica zwykle do wzrostu wybiera zbutwiałe drewno, komposty, ogrody, parki czy pobocza dróg.
Kapelusz Łysiczki Czeskiej osiąga średnice od 20 do 50 mm a jego cechą charakterystyczną jest higrofaniczność (suchy ma barwę jasnoochrową natomiast mokry zmienia kolor na rdzawobrązowy). Blaszki łysiczki czeskiej w młodym owocniku są jasnobrązowe by z wiekiem zmienić barwę na ciemnobrązową. Trzon tego grzyba psylocybinowego jest zazwyczaj biały, smukły i o długości ok 5-8 cm.
Zawartość psylocybiny w tej odmianie grzyba halucynogennego jest dość znacząca - po zażyciu 2 g suszonej łysiczki czeskiej psychodeliczne stany wizyjne mogą trwać nawet 6 godzin.
Muchomor Czerwony (Amanita Muscaria)
Muchomor czerwony jest kolejną odmianą grzyba powszechnie występującego w Polsce, która zawiera substancje psychoaktywne. Powszechnie uważany za trujący. Najczęściej można go spotkać w lasach iglastych lub mieszanych w miesiącach między sierpniem a listopadem.
Cechą charakterystyczną muchomora czerwonego jest jego kolor (czerwony) z białymi kropkami, które są pozostałością po osłonie młodych owocników. Kształt kapelusza zmienia się wraz z dojrzałością grzyba. Młode okazy są bowiem kuliste, następnie półkoliste a dojrzałe osobniki przybierają płaski kształt z lekko wklęśniętym środkiem. Ich średnica może sięgać nawet 20 cm.
Trzon Amanity muscarii jest dość gruby w kolorze białym lub lekko kremowym z charakterystycznym pierścieniem w górnej jego części. Od spodu kapelusz muchomora czerwonego pokryty jest bardzo gęsto rozstawionymi blaszkami w kolorze od białego przez kremowy do żółtego.
Amanita Muscaria nie posiada w swoich owocnikach psylocybiny, a to oznacza że nie jest grzybem psylocybinowym.
Więcej o Amanita Muscaria (Muchomor czerwony) możesz przeczytać w naszym artykule Muchomor czerwony - właściwości, występowanie, działanie.
Grzybki halucynki w Polsce a obowiązujące prawo
Grzyby halucynogenne w Polsce i kwestie prawne warto znać z kilku powodów. W naszym kraju prawo dotyczące substancji psychoaktywnych jest jasno określone, a posiadanie, uprawa czy handel grzybami halucynogennymi jest surowo zabroniony. Psylocybinę, substancję odpowiedzialną za efekty halucynogenne, uznaje się za substancję psychotropową, a jej obecność w organizmie może skutkować poważnymi konsekwencjami prawno-karnymi.
Zgodnie z Polskim prawem substancje psychotropowe, w tym grzyby zawierające psylocybinę są zakazane a osoby zatrzymane z tego powodu mogą być ścigane w oparciu o przepisy dotyczące przeciwdziałaniu narkomanii. Dlatego też, mimo popularności grzybów halucynogennych w kręgach poszukiwaczy przygód psychodelicznych, ich konsumpcja w Polsce jest działaniem nielegalnym i naraża na poważne konsekwencje prawne.
Warto również zaznaczyć, że istnieje specyficzna kategoria produktów, tzw. growkity, które umożliwiają badania grzybni (również grzybów psylocybinowych) w warunkach domowych. Istotny jest fakt, że sama grzybnia przeznaczona do obserwacji nie zawiera psylocybiny, która ma właściwości psychoaktywne. Z tego powodu, obecnie nie istnieją przepisy zabraniające posiadania czy sprzedaży growkitów, ponieważ same w sobie nie są traktowane jako substancje zakazane.
Legalność growkitów w Polsce sprawia, że jest możliwe prowadzenie badań samodzielnie a osoby zainteresowane obserwacją rozwojem grzybni mają dostęp do niezbędnych narzędzi. Psylocybina i grzyby psylocybinowe w Polsce to temat mocno określony przez przepisy i regulacje. Niemniej jednak, w kontekście obowiązującego prawa, ważne jest zrozumienie granicy między samym growkitem, a faktycznym posiadaniem substancji psychoaktywnej (psylocybiny zawartej w grzybach halucynogennych), co nadal pozostaje nielegalne.
W praktyce oznacza to, że choć obserwacja grzybni gatunków psylocybinowych z użyciem growkitów nie jest zabroniona to już konsumpcja, posiadanie czy handel uzyskanymi z nich substancjami psychoaktywnymi (dojrzałymi owocnikami zawierającymi psylocybine) jest surowo karane w myśl ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Polskie grzyby halucynogenne - to warto wiedzieć
Osoby zainteresowane tematem grzybów halucynogennych powinny zdawać sobie sprawę z kilku kluczowych kwestii. Po pierwsze, grzyby halucynogenne wymagają specjalistycznej wiedzy do ich identyfikacji. Nieprawidłowe rozpoznanie gatunku może prowadzić do niebezpiecznych konsekwencji dla zdrowia po spożyciu trujących odmian.
Po drugie, nieumiejętne spożycie grzybów halucynogennych niesie za sobą ryzyko powikłań psychicznych i fizycznych jak np bóle brzucha, uszkodzenia wątroby, nerek czy mózgu. Efekty psychodeliczne, chociaż dla wielu osób fascynujące, mogą być szkodliwe i traumatyczne dla innych, szczególnie w niekontrolowanym środowisku.Warto również podkreślić, że, pomimo popularności grzybów halucynogennych w kontekście eksploracji psychodelicznej, nauka nie potwierdza jednoznacznie ich potencjału terapeutycznego.
Grzyby psylocybinowe na całym świecie są obiektem zainteresowania wielu osób, należy jednak podkreślić, że ich hodowla, spożycie i sprzedaż owocników jest surowo zabroniona zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem.
Bezpieczeństwo i zdrowie powinny zawsze być priorytetem, a eksperymentowanie z substancjami psychoaktywnymi powinno odbywać się w kontrolowanych warunkach i pod fachowym nadzorem, a legalne i bezpieczne growkity można posiadać w celach kolekcjonerskich by móc doświadczać i eksplorować ten magiczny i ciągle nieodkryty świat grzybów.